فرهنگ لغت بندری (۲)

ملوک (Malok): کرمی سفید رنگ که پوسته ی سختی دارد و زیر خاک در سواحل دریا زندگی میکند . بیشتر برای طعمه ماهی مورد استفاده قرار می گیرد .البته استفاده خوراکی انسانی هم دارد.

**********

وهر( Wahr ): رمق آخر ـ نا وتوان

**********

چل بیم ( Chel Bim ):مرغی دریایی سیاه رنگی که از لحاظ فیزیکی شبیه به اردک است اما کمی کوچک تر است . این مرغ تقریبا به مدت یک ساعت در زیر آب میتواند بماند از این روست که او را چل بیم یعنی چهل نفس می نامند .

در ضمن این پرنده در آب فو ق‌العاده شکارچی ماهری‌ست.

**********

فسیلی (  Fasili ):به نهال نخل گفته می‌شود.

********

کرنگ(‍‍careng): کال و نارس. این کلمه اغلب شرح میوه است اما در مورد انسان و خیلی از موارد دیگر نیز به کار میرود.

**************

منشوبه(Manshooba): قایق کوچک پارویی که برای ماهی گیری با قلاب استفاده میشود .معمولا این قایق ها دست ساز هستند.

کنجل(Kanjel):سرمه ـ ماده سیاه رنگی که برای بزک چشم استفاده میشود ‌‌‌.

*********

زک(Zek): شیر اول حیوان بعد از زایمان که دارای چربی بسیار بالایست.( معمولا این شیر که سر شیر هم گفته میشود به دلیل طعم بسیار خوب و مواد ویتامینی سرشارش خیلی کم به نوزاد حیوان می رسد) به آدم چالاک و چیز سفت وسخت هم گفته میشود

***********

سواس(Sowas):دمپایی که از برگهای درخت خرما درست می شود.

************

چورک(Choorak): به جوجه مرغ گفته میشود .

بریده هایی از شعر کبوتر کال نوشته نصیری پور

به اعتماد که رسیدی

با وامی از گوشت کبابم کن

آسمان هر دو مان آنجاست

چشمی از تو پر از دریا

چشمی از من پر از موج است

بیا کمی پیش از آخرین غروب

برای یک بار هم شده به یکدیگر نگاه کنیم

و جهان را مادرانه به دستان کودکان بنوشیم.

امشب

تنها و مثل همیشه در اتاقک سرد ارث پدری دراز کشیده‌ام .

خواب نمی‌بردم .به حیاط می‌روم . هوا خوب است هوس پیاده روی‌ام بیدار...

دریای آرامی‌ست امشب (دلم می‌گوید) و من امروز آدم مرده‌ای را در آب دیده‌ام.

فرهنگ لغت بندری ۱

[از امروز تا وقتی که خدا می‌داند 10 کلمه به گویش بندرعباسی خدمت‌تان معرفی می‌گردد.]

۱ ـ چهک(Chahk):بنیه ـ توان ونیرو ـمقاومت در مقابل فشار

۲ ـ گبن:(Gaboon) بالا آمدن آب دریا. مست گبن هم گفته می‌شود زمانی که آب به سرعت بالا می‌آید

۳ـ آستوریک (Astooric): نخل . درخت خرما

۴ـ انکاس (Enkas):مرکب ماهی که گوشت سفید و لذیذی دارد

۵ـ خوضاک(Khowzak): جلبک . سبزه‌های کنار آب. در بعضی مواقع به آب کثیف و بدبو وچرکین نیز می‌گویند

۶ـ ده‌مرد (Dah mard): منظور محاصره کردن است. مغلوب کردن و تسلط هم معنی می‌دهد

۷ـ گدار(Goodar): تپه بلند. به سراشیبی تند و پیچ‌دار هم گفته می‌شود

۸ـ تابوک(Tabook): بلوک (منظور همان مصالح ساختمانی است)

۹ـ مهر (Mahr): چوب خشک و نازک درختان. معمولا به چوب نخل گفته می‌شود که بر گهایش کنده شده باشد.

۱۰ـ بلت (Boolt): جسمی سنگین که در آب فرو رود . فرو رفتن در آب. غرق شدن ـ به سربی که به قلاب بسته می‌شود تا آن را زیر آب نگه دارد هم گفته می‌شود.

سمهای درونم پر از پیچیدگی‌های خدای‌ست

سکوت کرده‌ام وچشمانم را بسته نگاه داشته‌ام

فکرها یکی پس از دیگری از چشم آگاهی‌ام می‌گذرد

هوای نمناک اتاقک سرد ارث پدری تصاویر را خیس می‌کند

و وجدان بدنم را شرمگین

نرمی دستی که شب است به صورت و پلک‌های آهنین آدمی‌ام

بامداد نزدیک است

و نره مرغان می‌خوانند

گوش مغرورم تکانی می‌خورد

پرده سکوت می‌درد

فکر پس فکر

تحلیل و تجزیه پشت هم

سرزنش ردیف تشویق ردیف

از کمک کردن به گدا

تا مورچه را کشتن

دست پدر را گرفتن به مادر پشت کردن

پلکانم آنقدر سنگین است که گمان می‌کنم هیچ‌گاه نمی‌توانم بگشایم

وجودم از ندیدن سر مست

ارگانیسم سبک وراحت

هوا می‌آید هوا می‌رود

خدای اتاقک سرد ارث پدری جور دیگری به بنده‌اش نگاه می‌کند

آگاه ومشرف به کردار آدمش است وخیلی خونسرد وگاه بی‌خیال

پشت چشمانم روشن شده سپیده زده شاید

چشمم نمی‌خواهد که باز شود...

اتاقک سرد ارث پدری ۲۲/۷/۱۳۸۶

تنهایی و تن هایی

فرصت زیبایی به قلم انسان می شکست
وتنهایی تنهایی
و تن هایی که از مصمومیت تنهایی
به روی سنگهای ساحل دراز دراز نشسته بودند
وسیگارهای غم و دردشان دود می کرد
میکشیدن
اما دریغا که نئشه نمی شدند از دود های مکرر و تلخ سیگارهاشان.
مرد خود را در سکوت دریا غرق میکرد و غرق نمی شد
وزنش
بر بلندا ی سرا به کوششی بیهوده می خندید
ودخترشان
از بی هدفی تولدش
به اندازه کهکشان دلش می گرفت.
من با ذهن مه گرفته ام از ذهنیت بندران عکس گرفته ام
اما
شاید هم صحت دارد این تنهایی ها
و تن هایی را که بر ساحل خاموش سخت مرده اند
بی حرفی و کتابی.
این برای هفتمین بار است که من گریه کرده ام وهمه خنده
این برای هفتمین بار است
که صدا کرده ام همه را
و به کری زده اند تا نشنوند
اسم خودشان را.
نور سبز مسجد روشن است
و دل مردم در سیاهی جهل خاموش است وخسته و تنگ
پسر ها ودختر ها
به وحشت وترس
پیاده رو های ساحل را گشت می زنند
چیپس میخورند
بستنی می لیسند
لب می بوسند
و
می شنوند دل هم را.

واز تنهایشان لبریزند ودر سرشان شور زار سئوال.

ساحل بدون پلیس هم جای آرامیست

شهر ماهی ها دریا
و آسمان من
ساحل جای خوبیست برای فریاد کردن خود عشق خود
و خود خود
و شب ساحل برای من خوب است تا تنها تر شوم و
عکس تنهایی را روی آبها نقاشی کنم گریه کنم
و اشک بی مجالم را به بی کرانه آبی بسپارم

که به اقیانوس عشق منتحی می شود

و خدایم را در غم خود شریک کنم .
به وقت مرغابی ساحل دریا شب هنگام و سردی و شرجی...

این نوشته را برای تئاتر خودم نوشتم . مجلس خوانی بودن یا نبودن اسفند ماه 1383
تئاتری که باور خودم بود و آن را بسیار دوست می داشتم و کار برگزیده جشنواره شد و در سه بخش بازیگری طراحی و کارگردانی برگزیده شد .

شعری برای بهروزعباس دشتی(پدر)

ای کاش تو مادر بودی
تو بهتر شیر می‌دادی گر چه من حیوان بودم و
خونت را پدر
می‌ریسیدم.

ترانه(چوکو)

چکه درد چکه غصه چکه رنج وعذاب هه به ای چوکو وا ای مم نه صبر و نه تاب هه

چوک کوچک تو آغوش مم نه گریخن نه نون شوهه نه خونه سکوت مم پر ا جیغن

بپ چوکو خیلی آروم زیر خاکون نه خوون مم چوک روز تا شوم دنبال نون نه دوون

چوک ولن لوو دیریا ظهر گرم وا ای افتو نه جوتی ایشه نه جومه نه آغوشی بی خو

اوسر تر ا چوک مم یه چوکی نه گازین بپ ومم در کنارش ازندگی خو راضین

خرس غم توی چشم چوکو یخ ابودن دلی شوا که غار بزنت ولی ماتم نه سرودن

۱۳۸۴/۱۱/۷

اتاقک سرد ارث پدری

این ترانه را برای فرهاد بچه کوچکی که پدرش را آبهای دریا بلعیده و مادرش دیوانه شده سروده ام

که الان کمی بزرگ شده و بخاطرفقر مالی مدرسه نرفته وبی سواد است و لات بی سر پایی شده.

برای هدیه خواهرم

چشم بر دریای سیاه

مشتاها را دار می‌زنی

کام تلخ حوا را نوش‌خوار می‌کنی

پشت در پشت اجداد

سکوت تاریخی آدم را به سوگ نشسته‌ای

بی‌انتهایی آب‌های سیاه

بی‌پایی

بی‌چشمی

و این راه.

این دریاست واین تو

کرشمه‌ی آخرین موج است

که خون را در رگانت به تکاپو انداخته

وشانه‌های ساحل را به رقص

چارقد نازک شرجی

پناه امن توست تسلای روح دریایی‌ها...

نوش‌خوار نکن.

نوش‌خوار نکن شن‌های خیس را

نوش‌خوار نکن تاریخی تمیز را

پست وخون آلود است آبها

آکنده از تنفس مصنوع است آبها

تا کی..

شوری این همه آب را تاب جان می‌آوری

و ستیز بی‌پایان آخرین موج

و شانه‌های این ساحل سرد

که تکان‌های بسیار شمال

وسوزش چرب نئشی را

نبرد پایانی کرده.

آخرین جنگ چشمت واین همه... .

۱۳۸۶/۷.۱۸ اتاقک سرد ارث پدری

اتاقک سرد ارث پدری

نزدیک به پنج سال است که تمامم را در آنجا می‌گذرانم .دوستان زیادی به دیدارم آمده‌اند وکارهای زیادی آنجا کرده‌ام وکرده‌اند و می‌کنم و می‌کنند...

الان نیز جای همیشگی وامن برای من آنجاست ساده‌ترین و بی‌نازترین اتاق دنیا ...

اتاقی که قبل از من مادربزرگم در آن می‌زیسته  که به دلیل شباهت من با شوهرش یعنی پدر بزرگم مرا بسیار دوست می‌داشت وعزیز...

اتاقک سرد ارث پدری تنها آشنای من است وظرافت را اندازه‌ی خدا می‌داند و مرا نیز...